[minomani]

جوندگانجوندگان پستاندارانی متعلق به Rodentia هستند. این حیوانات تقریباً در همه جای خشکیهای روی زمین به استثنای قسمتهایی از دو قطب زندگی می کنند. این راسته بزرگترین راسته پستانداران هستند که شامل 2500 گونه است.در این حیوانات یک جفت دندان پیشین در هر فک قرار دارد که رشد دایمی داشته و خصلت جویدن اشیای سخت نیز به دلیل رشد دایمی دندانها و نیاز به سائیدن، کوتاه نگه داشتن و تیز نگه داشتن آنهاست.بیولژی و رفتار جوندگان (موش ها )یکی از صفات عمومی و مهم جوندگان که در نحوه تغذیه و رفتار آنها تاثیر به سزایی دارد، رشد دایمی دندانهای پیشین آنها بوده که موجب افزایش طول دندانها می گردد ولی حیوان با جویدن مواد زاید و ساییدن آنها به یکدیگر دندانها را مرتباً ساییده و طول آنها را ثابت نگه می دارد و از طرفی باعث تیز نگه داشتن آنها می شود. بنابراین جویدن مواد سخت از ضروریات زندگی آنهاست و اگر جوند ه ای قادر به جویدن نباشد،دندانهای آنها رشد زیادی کرده،قدرت تغذیه را از دست داده و می میرند. مثلاً دندانهای یکRat  هفته ای 2.7 میلی متر رشد می کند.جوندگان (موش ها ) اکثراً موجوداتی شب فعال با زندگی زیر زمینی هستند. جوندگان از نظر رژیم غذایی با اینکه اکثراً گیاهخوارند ولی توانایی تغذیه از غذاهای مختلف را دارند، بدین شکل که از دانه، میوه و قسمتهای مختلف گیاهان، حشرات ، بی مهرگان کوچک دیگر، لاشه حیوانات بزرگ و حتی تحم پرندگان و پرندگان کوچک تغذیه می کنند. بیشتر جوندگان عادت به حفر لانه و سوراخ دارند .مهم ترین موشهای اهلی ( موشهایی که در اماکن انسانی زندگی می کنند) شامل سه گونه زیر است.1-موش خانگی یا Muse musculus  موشی است باریک و کوچک با چشمهای درشت و لاله گوش نسبتاً بزرگ و به وزن 10 تا 30 گرم. طول بدن 6 تا 12 سانتیمتر . طول دم برابر طول سر و بدن که از موهای ریز پوشیده شده، رنگ خاکستری و در سطح پشتی مایل به قهوه ای است دارای زیر گونه های متعدد بوده و انواع کاملاً وحشی  و کاملاً اهلی از این نوع به شکل کلونی های بزرگ دیده می شوند. انواع اهلی معمولاً لانه حفر نکرده و از شکافها و مخفیگاه های درون منازل و انبارها استفاده و از مواد غذایی مختلفی تغذیه می کنند. 2- Rattus norvegicus معروف به موش بندری، موش قهوه ای ، موش کشتی و موش انباری است . وزن بدن 200 تا 400 گرم و طول بدن 22 تا 26 سانتی متر است. این موش بومی ایران نبوده و احتمالاً توسط کشتیها به ایران وارد شده است. در حال حاضر در سواحل شمالی و جنوبی کشور و انبارها و کانالهای سطح تهران دیده می شود. این جونده عادت به نوشیدن آب و زندگی در نزدیکی آب دارد و شناگر خوبی است. در شرایط مساعد کلنی های بزرگ حاوی چند صد عدد تولید می کنند . علاقه زیاد به کندن لانه به خصوص در کناره های مسیر آب و زیر پوشش های مطمئن مثل قطعات بتون،سنگ ، زیر کف و دیوار اتاقها دارد.این موش قادر به تغذیه از مواد غذایی گیاهی و گوشتی متنوع بوده و حتی از حیوانات زنده تغذیه می کند. گاهی حالت مهاجم پیدا کرده ، به نوزاد انسان نیز حمله می کند. در فاضلابها و توده های زباله به خوبی رشد می کنند.3- Rattus rattus معروف به موش سیاه ، موش سقف و موش کشتی است و طول دم بیشتر از سر و بدن و به رنگ سیاه یا خاکستری تیره دیده می شود. وزن بدن 30 تا 70 گرم و طول بدن 14 تا 17 سانتی متر بوده و در تمام سواحل بحر خزر، خلیج فارس، دریای عمان، تهران و آذربایجان شرقی پراکنده است. راتوس معمولاً به صورت گروه های کوچک زندگی کرده و کلنی های بزرگ تشکیل نمی دهند . بسته به درجه حرارت گاهی در داخل و گاهی در خارج منازل دیده می شوند. ولی بیشتر در سقف و زیر شیروانی و قسمتهای بالای ساختمان زندگی کرده و به راحتی از درخت و دیوار بالا می روند. اهمیت اقتصادی و بهداشتی جوندگان :جمع آوری و دفن بهداشتی زباله :در دسترس بودن زباله  و پس مانده غذا یکی از علل استقرار و افزایش جمعیت موش ها به خصوص راتوس نروژیکوس است. بنابراین نگهداری زباله در ظروف فلزی بدون رخنه و تخلیه سریع روزانه و دفن آن در گودالهایی به عمق 183 تا 244 سانتی متر بسته به نوع خاک و فشردن آن از روشهای موثر کاهش جمعیت موش هاست ، زیرا مقادیر بسیار زیاد زباله در صورت عدم دفع بهداشتی منبع آلوده کننده بزرگ و خطرناکی برای ساکنین شهرها و مناطق مجاور ایجاد می کند.ب- رات پروف کردن ساختمان Rat proffing:رات پروف کردن ساختمان به منظور ممانعت از ورود موشها به ساختمان از طریق ساخت پی بنا با بتون آرمه ، تنظیم لبه پایینی درها به شکل کاملاً چسبیده به چارچوب بدون شکاف و نصب ورقه فلزی به طول 30 سانتی متر از سطح زمین بر روی دربهای تخته ای ،لینک قابل نمایش نیست . لطفا ثبت نام کنید و یا وارد سایت شوید نصب توری ضخیم بر روی پنجره ها و ورودی هواکش طبقات پایین ساختمان، تعویض سریع شیشه های شکسته و نصب صفحات فلزی مسطح یا قیف مانند بر روی ناودانها انجام می گیرد.ج – از بین بردن پناهگاهها و لانه موشها و محروم کردن آنها از دسترسی به آب و غذا :از طریق پر کردن شکافها و سوراخها با سیمان و قرار دادن مواد غذایی بر روی سکو به ارتفاع 30 تا 40 سانتیمتر از سطح زمین و 30 سانتیمتر از سطح دیوار و تهویه مناسب و نور کافی در انبارها و از بین بردن منابع زاید آب (مثل تعویض واشر شیر هایی که جکه می کنند. ) می توان باعث کاهش جمعیت موش ها شد. د – بهداشتی نگه داشتن محیط زیست :با رعایت بهداشت در منازل، از طریق استفاده از ظروف زباله درب دار، در دسترس قرار ندادن مواد زاید و پس مانده غذا به طور آزاد و عدم پراکندگی زباله در اطراف خانه ها نیز می توان روند تکثیر موش ها را کنترل کرد .استفاده از سموم شیمیایی ، دور کننده ها و تله به منظور کشتن موشها :ه – سمپاشی spraying :سم پاشی با سموم شیمیایی ممکن است به صورت جامد ، پودر و یا مایع باشند . سموم به دو گروه حاد و تک دوز مثل فسفر دوزنگ و مزمن یا آنتی کواگولانت مثل وارفارین و راکومین تقسیم می شوند. طعمه مسموم باید از غذاهای مورد علاقه موش تهیه شده تا موش از آنها تغذیه نماید .پودر های سمی را نیز در مسیر رفت و آمد موشها می پاشند و موشها هم از طریق تماس و هم از طریق لیسیدین خود سم را دریافت می کنند .سموم مایع نیز در مناطق کم آب و گرم و خشک تاثیر خوبی دارد. و در انبارهای مواد غذایی بر طعمه مسموم ارجحیت دارد.از سموم دور کننده مثل تیرام و سیکلو هگزامید نیز در ساخت بسته بندی و کارتن مواد غذایی ، انباری و روکش سیمهای برق و تلفن استفاده می شود.سموم گازی نیز مثل سیانور، متیل بروماید  و کلرو پیکرین بیشتر برای مبارزه با موشهای صحرایی که دارای سوراخهای متعدد و عمیق هستند  استفاده می شود.برای کشتن موش ها نیز از انواع تله های کشته گیر و زنده گیرمثل تله های قفسی و شرمن و تله چسبی می توان در سطح محدود استفاده نمود.منبع:لینک قابل نمایش نیست . لطفا ثبت نام کنید و یا وارد سایت شوید